نخل مرداب یکی از محبوب ترین و مقاوم ترین گیاهان آپارتمانی است. استفاده از نخل مرداب در محیط زندگی منظره ی زیبایی برای شما به وجود می آورد. نخل مرداب علاوه بر اینکه گیاهی آپارتمانی محسوب میشود، قابلیت نگهداری و پرورش در محیط های باز و فضا های سبز شهری را دارد. رشد سریع و ماندگاری بالای نخل مرداب باعث شده که این گیاه بسیار پر طرفدار باشد. روش نگهداری نخل مرداب بسیار آسان بوده و با فراهم آوردن شرایط لازم به راحتی می توان آن را پرورش داد. در ادامه مقاله به شرایط نگهداری و خواص نخل مرداب خواهیم پرداخت.
نخل مرداب چیست؟
نخل مرداب (نام علمی نخل مرداب: Cyperus alternifolius، اسم و نام انگلیسی نخل مرداب: Diffused Flatsedge یا Umbrella Palm) از خانواده جگنیان (Cyperaceae)، بومی مناطق گرمسیری و آفریقای جنوبی و ماداگاسکار است که نام های دیگر آن umbrella grass ، پنجه کلاغی، نخل چتری و چترپاپیروس است. نخل مرداب رشد خوبی دارد و میتواند تا ارتفاع تقریبا 150سانتی متر رشد کند. این گیاه دارای ساقه باریک و برگ هایی خطی شکل به رنگ سبز تیره هست که هم در خاک و هم در آب زنده می ماند. از این گیاه برای تصفیه هوا در محیط زندگی خود می توانید استفاده کنید. این گیاه را از آنجایی نخل مرداب گویند که در مناطق مرطوب مانند مرداب ها و باطلاق ها رشد می کند. برای همین یکی از گیاهان آبزی به حساب می آید.
مطلب پیشنهادی: صفر تا صد نگهداری گل عروس در منزل
سمی بودن نخل مرداب
نخل مرداب کمی سمی است ولی درصد سمی بودن آن زیاد نیست، اما بهتر است آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. خوردن برگهای این گیاه سمی باعث مشکلات خفیف گوارشی، ایجاد اسهال یا استراغ و آلرژی پوستی میشود.
آیا گل نخل مرداب سرطانزاست؟
تا به امروز ثابت نشده است که نخل مرداب سرطان زا است، این گیاه هیچ خطری ندارد و باعث ایجاد بیماری هم نمی شود.
مضرات نگهداری نخل مرداب در خانه چیست؟
یک سری شایعات مبنی بر سرطان زا بودن این گیاه مطرح شده است. عدهای هم معتقد هستند که این گیاه منجر به بیماری ام اس یا آلزایمر میشود. اما هیچ تحقیق یا سند علمی معتبری در این زمینه وجود ندارد و نخل مرداب با تصفیه هوا و کاهش آلودگی محیط زندگی، یکی از عوامل ضدسرطان به حساب می آید. بنابراین گیاه نخل مرداب هیچ ضرری ندارد.
نماد نخل مرداب
نخل مرداب به عنوان نمادی از زیبایی، مقاومت، سرسختی و استقامت شناخته شده است. همچنین صبر و پایداری هم نماد نخل مرداب است.
آیا نخل مرداب گل میدهد؟
با رعایت روش نگهداری نخل مرداب، این گیاه در فصل تابستان و با شروع تیر ماه گل می دهد. گل های سبز رنگ و به شکل خوشه ای نمایان شده و در میان برگ ها رشد می کنند. گلهای نخل مرداب عمر بالایی ندارند و بعد از مدتی قهوهای شده و ازبین میروند.
خواص نخل مرداب در خانه
نخل مرداب نیز خواص هایی دارد که بسیاری از مردم بخاطر بهره بردن از خواص آن، این گیاه را خریداری می کنند. در ادامه شما را با خواص نخل مرداب آشنا می کنیم.
- تصفیه هوا: نخل مرداب یکی از گیاهان تصفیه کننده هوا است.
- افزایش تولید اکسیژن: همانند بسیاری از گیاهان دیگر، نخل مرداب نیز در فرایند فتوسنتز، اکسیژن تولید میکند و میتواند به افزایش سطح اکسیژن در داخل خانه کمک کند.
- مصرف دارویی: بسیاری از مردم از این گیاه به عنوان یک گیاه دارویی، برای درمان سوزش چشم، فشارخون بالا و همچنین بیماریهای کلیوی استفاده می کنند.
- گل آرایی: برگ های نخل مرداب در تزئین و آرایش دسته گل ها، سبد ها، و باکس های گل بسیار پر کاربرد است.
نخل مرداب در فنگ شویی
این گیاه میتواند در تمرینات فنگ شویی برای تقویت انرژی و زیبایی یک فضا استفاده شود. در فنگ شویی، باور بر این است که گیاهان، انرژی مثبت، هماهنگی و تعادل را به محیط میآورند. در زیر توضیح داده شده که چگونه نخل مرداب را در فنگ شویی میتوان استفاده کرد.
۱. طبق اصول فنگ شویی، قرار دادن نخل مرداب در منطقه ثروت یا فراوانی در خانه یا محل کار شما خوشبختی به حساب میآید. این منطقه معمولاً گوشه جنوب شرقی یک اتاق یا فضا است.این گیاه، فراوانی و ثروت را جذب میکند.
۲. برای نخل مرداب یک گلدان یا ظرفی انتخاب کنید که نماد ثروت و فراوانی باشد. از یک ظرف ساخته شده با موادی مانند سرامیک یا خاک سفال در رنگهایی مانند سبز، سیاه یا قرمز استفاده کنید. این رنگها در فنگ شویی با ثروت و نیروی زندگی مرتبط میشوند.
- در فنگ شویی، نخل مرداب به عنوان نماد فراوانی، تطهیر و جریان انرژی شناخته شده است.
شرایط نگهداری گل نخل مرداب در منزل
نخل مرداب یکی از مقاوم ترین گیاهان است که با فراهم کردن شرایط مطلوب آن میتوانید تا سالها از رشد و پرورش نخل مرداب بهره ببرید. در ادامه به نحوه نگهداری نخل مرداب می پردازیم.
روش آب دادن نخل مرداب
یکی از نکات مهم در نگهداری نخل مرداب، آبیاری آن است. این گیاه با توجه به زیستگاه اصلی خود در طبیعت، عاشق آب فراوان است. آبدهی نخل مرداب باید بصورت مداوم و همیشه خاک آن خیس و مرطوب باشد. حتی این گیاه را می توانید داخل آب قرار دهید و فقط هفته ای یکبار آب آن را تعویض کنید. در فصل بهار و تابستان که هوا گرم تر است هر روز گیاه را آبیاری کنید اما در فصل پاییز و زمستان میتوانید آبیاری را به سه روز در هفته کاهش دهید.
بیشتر بدانید: معرفی و روش نگهداری گل سیکاس در خانه و باغچه
نور مورد نیاز برای گیاه نخل مرداب
نور مناسب نخل مرداب، نور مستقیم خورشید در هنگام صبح است. اما در هنگام ظهر و بعد از ظهر بهتر است در سایه قرار بگیرد. البته می توانید نخل مرداب را در بخش پرنور خانه که نور غیرمستقیم وجود دارد هم، نگهداری کنید. بهتر است تعادل را حفظ کنید زیرا نور شدید باعث سوختگی برگها و نور کم باعث کم شدن رشد گیاه و کم پشت شدن آن میشود. در نگهداری نخل مرداب، مراقب نور دریافتی آن باشید.
دمای مناسب برای نگهداری نخل مرداب
یکی دیگر از نکات نگهداری نخل مرداب، دمای آن است. این گیاه در بازه ی دمایی 10 تا 25 درجه سانتی گراد رشد خوبی دارد. بالاترین درجه دما برای نگهداری نخل مرداب 30 درجه و پایین ترین نیز ۱۰ درجه است. در دمای بالاتر از ۳۰ درجه نیز احتمال خشکی و سوختگی برگها بیشتر می شود.
رطوبت مناسب نخل مرداب
نخل مرداب به رطوبت بالا علاقه دارد و بهتر است در فصل های گرم سال به صورت روزانه غبارپاشی شود. در فصل های سرد یکبار در هفته آن را غبارپاشی کنید. همچنین می توانید از دستگاه های رطوبت ساز برای افزایش رطوبت محیط گیاه استفاده کنید.
خاک مناسب نخل مرداب چیست؟
خاک مورد نیاز نخل مرداب، خاکهای نیمه سنگین، فشرده و غنی مثل خاک باغچه است. از ترکیب خاکی استفاده کنید که رطوبت را درون خود حفظ کند. برای این منظور ترکیب خاک با رس، لوم و شن گزینه ی خوبی است. در واقع خاک مخصوص نخل مرداب خاکی است که اسیدی بوده و PH آن تقریبا بین 5.5 تا 6.5 باشد.
نحوه تعویض گلدان نخل مرداب
نخل مرداب رشد خوبی دارد. زمان جابجایی نخل مرداب زمانی است که ریشه های گیاه از گلدان خارج شود. معمولاً هر یک الی دو سال باید گلدان را تعویض کنید. نکته مهم در زمان تعویض گلدان، تعویض خاک نخل مرداب است. در تعویض گلدان، خاک آن را نیز عوض کنید تا مواد معدنی گیاه به خوبی تامین شود. تعویض خاک را با دقت انجام دهید که به ریشه های گیاه آسیبی وارد نشود. نکته دیگری که باید هنگام تعویض گلدان در نظر گرفت، عدم استفاده از گلدان های خیلی بزرگ برای نخل مرداب است، زیرا در گلدان های بزرگ بیشتر انرژی گیاه صرف ریشه زنی می شود و تا مدتی به طور کامل رشد گیاه قطع خواهد شد، پس گلدان آن را زیاد بزرگ انتخاب نکنید .تعویض به موقع گلدان یکی از نکات نگهداری نخل مرداب است.
آموزش هرس کردن نخل مرداب
یکی از نکات مهم در نگهداری نخل مرداب، هرس کردن درست و به موقع آن است. زمان هرس نخل مرداب مشخص نیست فقط زمانی که برگ ها خشک شدند، باید آن را هرس کنید. معمولا این گیاه سالی یک یا دو بار نیاز به هرس کردن پیدا می کند. هرس کردن نخل مرداب به این صورت است که برگهای ضعیف و خشک شده را با قیچی تیز و استریل شده جدا کنید، تا فضای کافی برای رشد برگ های جدید وجود داشته باشد.
شرایط نگهداری نخل مرداب در زمستان
برای نگهداری نخل مرداب در زمستان نیز مهم است یک سری نکات را رعایت کنید که در ادامه به آن می پردازیم.
- آبیاری مناسب : در فصل های سرد بهتر است میزان آبیاری به گیاه کم باشد و سه روز در هفته گیاه را آبیاری کنید.
- دمای مناسب: مراقب باشید دمای محیط پایین تر از 10 درجه سانتی گراد نباشد. بهترین دما برای این گیاه بین 10 تا 25 درجه است. بهتر است درفصل زمستان ساقه ها را از سطح خاک حذف کرد، تا در بهار دوباره سبز شود و چهره زیباتری به گیاه بدهد.
- نور مناسب: بهتر است نخل مرداب در محلی با نور غیرمستقیم نگهداری شود اما بگذارید در طول روز، زمان کوتاهی نور آفتاب به آن برسد.
- رطوبت: این گیاه به رطوبت زیاد برای شادابی نیاز دارد پس در زمستان هفته ای یکبار آن را غبارپاشی کنید.
- کوددهی: در فصل زمستان سعی کنید که کوددهی را قطع کنید یا حداقل هر 2 ماه یکبار عمل کوددهی را انجام دهید.
چگونه نخل مرداب پرپشت داشته باشیم؟
برای داشتن نخل مرداب پرپشت و سالم، یک سری نکات نگهداری را بهتر است رعایت کنید. در ادامه شما را با نکات داشتن یک نخل مرداب پرپشت آشنا می کنیم.
- محیط مناسب: نخل مرداب برای رشد مناسب به یک محیط مناسب نیز نیاز دارد. نور مناسب، دمای مناسب، آبیاری به موقع، خاک مناسب گیاه و رطوبت کافی برای داشتن یک نخل پرپشت لازم است.
- مراقبت از ریشه ها: ریشه های نخل مرداب بسیار حساس هستند. مراقب باشید در هنگام جابجایی یا کاشت جدید این گیاه به ریشه ها و ساقه های آن آسیب نرسد.
- تغذیه مناسب: نخل مرداب به تغذیه صحیح نیاز دارد تا به درستی رشد کند و پرپشت شود. در فصل رشد گیاه (بهار و تابستان) میتوانید با توجه به نیازهای گیاه کوددهی منظم انجام دهید.
- مراقبت منظم: برای داشتن نخل مرداب پرپشت، مراقب آفت ها و بیماری های آن باشید. اگر گیاه شما دچار بیماری یا مشکلاتی شد حتما آن را درمان کنید.
برای مطالعه: طریقه نگهداری گل شفلرا در منزل به همراه بیماری های ان
روش تکثیر نخل مرداب
این گیاه را می توان به روش های مختلفی تکثیر نمود که در ادامه شما را با روش های تکثیر این گیاه آشنا می کنیم .
طریقه تکثیر و نگهداری نخل مرداب در آکواریوم شیشه ای
اصطلاح نخل مرداب برای این گیاه به دلیل ویژگی های زیست محیطی آن است. این گیاه یک گونه از گیاهان آبزی است که به صورت طبیعی در مناطق مرطوب و آبگرفته مانند مرداب ها و باتلاق ها یافت می شود. برای همین می توانید در شیشه های پر از آب به ویژه آکوریوم ها به نگهداری نخل مرداب بپردازید.
تکثیر نخل مرداب در آکواریوم یک روش جالب و زیبا برای پرورش این گیاه است. در ادامه مراحل تکثیر این گیاه در آکواریوم آمده است.
- آکواریوم مناسب: اطمینان حاصل کنید که آکواریوم شما به اندازه کافی بزرگ است تا نخل مرداب به خوبی در آن رشد کند.
- آماده سازی بستر: کف آکواریوم را با بستری مانند خاک یا شن پر کنید. مطمعن شوید که عمق آن برای ثابت نگه داشتن گیاه نخل مرداب کافی است.
- کاشت: نخل مرداب را به آرامی از گلدان خارج کنید و مراقب باشید تا ریشه های آن آسیب نبیند. با استفاده از ابزار کاشت، یک سوراخ در بستر ایجاد کنید. ریشه های گیاه را داخل سوراخ قرار دهید و به آرامی روی آن ها را با خاک یا شن بپوشانید. اطمینان حاصل کنید که گیاه به طور محکم در بستر قرار گرفته و پایدار است.
- آبیاری: آکواریوم را به آرامی با آب پر کنید. مطمعن شوید که سطح آب برای ارتفاع گیاه و اندازه آکواریوم شما مناسب است.
- نور مناسب: روشنایی مناسب برای گیاه نخل مرداب خود فراهم کنید. آن ها نور غیر مستقیم زیاد را ترجیح می دهند.
- شرایط آب: به دما و کیفیت آب نظارت کنید تا از محیطی سالم برای گیاهان و آبزیان مطمعن شوید.
- نگهداری: هر برگ زرد یا مرده را در صورت نیاز کوتاه کنید تا ظاهر گیاه حفظ شود. رشد گیاه را زیر نظر بگیرید و اگر برای آکواریوم بیش از حد بزرگ شد، محیط آن را تعویض کنید.
- سازگاری: اطمینان حاصل کنید که نخل مرداب با سایر گیاهان آبزی و آبزیان موجود در آکواریوم شما سازگار است. برخی از ماهی ها ممکن است گیاه را نیش بزنند، بنابراین قبل از معرفی گیاه در مورد سازگاری آن تحقیق کنید.
مطالب مرتبط: چگونه رزماری را در گلدان نگهداری کنیم؟
نحوه تکثیر نخل مرداب از طریق بذر
پرورش گل مرداب از طریق بذر آن امکان پذیر است. برای این کار به نکات گفته شده در ادامه مقاله دقت کنید.
- بذرهای نخل مرداب را در آب گرم قرار دهید و به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت آنها را خیس کنید. این کار به بذرها کمک میکند تا بهتر سفت شوند و سرعت جوانه زنی آن ها را افزایش دهد.
- بذر ها را از آب جدا کنید و آن ها را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید.
- بذرها را به مدت ۲ تا ۳ هفته در این شرایط نگهداری کنید. در این مدت، باید به طور منظم رطوبت کیسه را حفظ کنید و از خشک شدن آن جلوگیری کنید.
- پس از گذشت این مدت، باید جوانهها را مشاهده کنید. زمانی که جوانه ها به طول ۳ تا ۵ سانتیمتر رسیدند و ریشههای قوی تشکیل شدند، آماده انتقال به آب می شوند. آن ها را با دقت از کیسه جدا کرده و در آب مخصوص گیاهان آبزی قرار دهید.
- گیاه را در آب تمیز و در دمای مناسب (بین 20 تا ۲۸ درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
تکثیر نخل مرداب از طریق برگ
تکثیر نخل مرداب از طریق برگ، یکی از روش های دیگر است. این روش یکی از ساده ترین راه ها برای تکثیر این گیاه به حساب می آید. در زیر، مراحل تکثیر نخل مرداب از طریق برگ به دو روش را برای شما شرح می دهیم:
تکثیر برگ در خاک
- برگی را که می خواهید آن را برای تکثیر استفاده کنید، انتخاب کنید. برگ باید به طور کامل رشد کرده و سالم باشد. از برگ های جوان و تازه استفاده نکنید.
- برگ را با دقت و به طور کامل از ساقه نخل مرداب جدا کنید. بهتر است از ابزار تیز و ضدعفونی شده استفاده کنید.
- سپس طول قلمه را به اندازه 10 سانتی متر کوتاه کنید. همچنین نوک برگ ها را نیز کمی کوتاه تر کنید.
- یک گلدان با خاک مرطوب آماده کنید. سپس برگ ها را به صورت وارونه روی خاک قرار دهید. روی برگ ها را به گونه ای با خاک بپوشانید که قسمتی از نوک برگ ها از خاک بیرون باشد.
- برای رشد مناسب برگ، آبیاری منظم اما معتدل را انجام دهید.
- پس از مدتی، برگ شروع به رشد و جوانه زدن می کند. ممکن است ظرف چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا جوانه ها ظاهر شوند.
- پس مدتی می توانید شاهد جوانه زدن و ریشه دار شدن برگ باشید.
تکثیر برگ در آب
- همانند روش قبل یک برگ سالم با ساقه به طول 10-15 سانتیمتر بردارید. سپس اندکی طول برگ ها را کوتاه کنید.
- برگ را به طور وارونه در یک لیوان یا بطری آب قرار دهید به گونه ای که قسمت برگ به طور کامل در آب قرار گیرد.
- سپس ظرف را در مکانی با نور روشن و گرم قرار دهید.
- پس از مدتی رنگ برگ ها تغییر کرده و ریشه ها از مرکز برگ ها نمایان می شود.
- بعد از یک ماه گیاه شروع به رشد به سمت بالا کرده و برگ های جدید تشکیل می دهد.
- بعد از این زمان می توانید گیاه را به آهسته از آب خارج کرده و آن را در خاک باغچه و یا گلدان بکارید.
- در نهایت مطابق آنچه که در قسمت نگهداری نخل سیکاس گفته شد، از گیاه خود مراقبت کنید.
تکثیر نخل مرداب از طریق قلمه در آب
قلمه زدن نخل مرداب یکی از روش های تکثیر این گیاه است. ساده ترین و راحت ترین روش قلمه زدن است و احتمال موفقیت این روش تکثیر از سایر روشهای دیگر بیشتر است. برای این کار ساقه قوی و محکمی از گیاه که برگ دارد را انتخاب کنید و به طول 10 الی 15 سانتی متر از آن را ببرید. پس از جدا کردن ساقهها و قلمهها از گیاه نخل مرداب، سر ساقه های بریده شده را در آب بگذارید. باید حتما سر ساقه و قسمتی که برگ دارد را در آب قرار دهید تا پس از چند هفته ریشه دهد. پس از ریشه دار شدن ساقه، آن را در خاک کم عمق بکارید و بطور منظم آبیاری کنید تا نخل مرداب خودش را بگیرد. تا ریشه دار شدن قلمه ها، هر روز آب آن را عوض کنید. هر زمان که ریشهها به اندازه کافی بزرگ شدند، میتوانید قلمهها را به گلدان منتقل کنید.
طریقه تکثیر نخل مرداب به روش تقسیم
جهت تکثیر نخل مرداب از طریق تقسیم، باید گیاه را از گلدان خارج کرده و خاک اطراف آن را به آرامی خارج کنید و به کمک چاقوی تیز و ضدعفونی شده، ریشه را به چند قسمت تقسیم کنید. سپس هر قسمت را به طور مجزا درون خاک بکارید و به مراقبت از آن بپردازید تا جوانه بزند. هنگام تقسیم ریشه مراقب باشید که هر قسمت، مقدار کافی ریشه و ساقه دارد و گیاه را بیش از حد تقسیم نکنید. بهترین زمان برای این کار، اواسط فصل بهار تا اوایل تابستان است.
مشکلات، بیماری ها و آفات نخل مرداب
هنگام نگهداری نخل مرداب مانند نگهداری سایر گیاهان آپارتمانی ممکن است دچار مشکلات و یا بیماریهایی می شود. در زیر به برخی از متداول ترین مشکلات و بیماریهای این گیاه می پردازیم.
چرا نخل مرداب زرد می شود؟
آبیاری بیش از اندازه در گیاهان باعث زرد شدن برگ های آن ها می شود اما نخل مرداب چون گیاهی آب دوست است، کمبود آب و خشک بودن خاک منجر به زرد شدن برگ آن می شود. برای رفع این مشکل باید گیاه را در ظرفی پر از آب قراردهید تا تشنگی گیاه برطرف شود.
یکی دیگر از دلایلی که باعث زرد شدن برگ های این گیاه می شود، پوسیدگی ریشه آن است. آبیاری منظم جلوی پوسیده شدن ریشه این گیاه را می گیرد.
بیشتر بخوانید: گل کروتون از نگهداری تا مشکلات و بیماری ها
چرا نوک برگ نخل مرداب خشک می شود؟
یکی دیگر از مشکلاتی که بخاطر آبیاری کم برای گیاه رخ می دهد، خشکی برگ های آن می باشد. برای بر طرف کردن آن، نخل مرداب را در ظرفی پر از آب قرار دهید.
علت رشد نکردن نخل مرداب
توقف رشد نخل مرداب بخاطر یک سری دلایل از جمله تعویض نکردن گلدان، خاک نامناسب، نور کم و آبیاری اشتباه است. در این صورت رشد گیاه متوقف شده و برگها پژمرده و زرد میشوند و این حتی میتواند باعث خشک شدن نخل مرداب شود.
دلیل سیاه شدن برگ نخل مرداب
گیاه نخل مرداب هوای معتدل و گرم را دوست دارد و تحمل دمای زیر صفر درجه سانتی گراد را ندارد. علت سیاه شدن برگ نخل مرداب میتواند به خاطر دمای محیط باشد. اگر دمای محیط این گیاه به کمتر از صفر درجه سانتی گراد برسد، برگها آسیب میبینند و لکههای سیاه روی سطح برگها تشکیل میشود. برای برطرف کردن این مشکل، نخل مرداب را به مکانی گرم تر منتقل کنید.
کنه تار عنکبوتی
کنه تارعنکبوتی از مهم ترین آفات گیاه نخل مرداب است. اگر در اطراف این گیاه تار عنکبوت دیده شد، نشانه وجود کنه عنکبوتی است. کنه تارعنکبوتی با تغذیه از شیره گیاه باعث ضعیف شدن آن و زرد شدن برگها می شوند. برای برطرف کردن این مشکل می توان از اسپری کنه کش استفاده کرد.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم هر آنچه درباره تکثیر و نگهداری نخل مرداب در خانه لازم است بدانید را برای شما شرح دهیم. نگهداری نخل مرداب آسان است و مقاومت بالایی دارد، برای همین یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی به حساب می آید. برای حفاظت از این گیاه به نور خورشید اما غیرمستقیم، آب و رطوبت کافی نیاز دارید. همانطور که در بالاتر اشاره کردیم، میتوانید این گیاه را علاوه بر خاک در آب هم نگهداری کنید و از زیبایی آن لذت ببرید. با مطالعه این مقاله گل بازار شما می توانید یک نخل مرداب را به آسانی در محیط زندگی خود پرورش دهید و آن را تکثیر دهید.